Κεφάλαιο 3ο – Τομείς του ψυχολογικού φάσματος που δέχονται θετικές επιδράσεις από την άσκηση
α) Στον γενικό πληθυσμό
Η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμηση βελτιώνονται και στους ενήλικες και στα παιδιά. Αυτό συμβαίνει τόσο στα άτομα που από πριν έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, όσο και στο γενικό πληθυσμό. Γιατί η άσκηση έχει σαφή επίδραση στη βελτίωση της σωματικής εικόνας (body image), της αυτοαντίληψης και αυτοεκτίμησης και στην αίσθηση της επίτευξης, της υπεροχής και της πραγμάτωσης (8. Michevic 1982). Τα αποτελέσματα συνεκτιμούνται το ίδιο και στα δύο φύλα (9α. Morgan 1987 / 9β. Tuson & Sinyor 1993 / 9γ. Martinsen 1993 για το φύλο).
Η εξωτερίκευση της έντασης όταν κάνουμε κάποια αθλητική δραστηριότητα, ένα είδος γυμναστικής ή άλλη ρυθμική σωματική δραστηριότητα, μειώνει τον εκνευρισμό που πιθανόν να μας έχει κυριεύσει κατά τη διάρκεια μια δύσκολης μέρας, φορτωμένης με πολλές καταστάσεις που μας προκαλούν στρες. Έτσι μειώνεται και ο θυμός άρα και ο κίνδυνος να ξεσπάσουμε νευριασμένοι πάνω σε άτομα της οικογένειάς μας ή ακόμη πάνω σε φίλους μας.
Η συστηματική άσκηση όμως, μπορεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο σε αντικαπνιστικές προσπάθειες για εφήβους και νεάνιδες, εφόσον αυξάνει τόσο το κίνητρο για υγιεινό τρόπο ζωής όσο και -όπως προαναφέρθηκε-, την αυτοπεποίθηση του νεαρού ατόμου, το οποίο δεν “χρειάζεται” να καταφύγει στο κάπνισμα για να εντυπωσιάσει τους συνομηλίκους του. Πολλοί από τους λόγους που οδηγούν τα παιδιά στο κάπνισμα (η ανάγκη να δείξουν ότι μεγάλωσαν, η ανάγκη να τους παραδεχτούν οι φίλοι τους, η καταπολέμηση της ανίας) μπορούν να ικανοποιηθούν με τη συμμετοχή τους στον αθλητισμό. (11. Θεοδωράκης, Κοσμίδου, Χασάνδρα, Γούδας 2008).
Παρατηρείται ακόμα, σημαντική μείωση του χρόνου αντίδρασης σε ασκήσεις μνήμης, σε ενήλικες που ακολούθησαν προγράμματα αεροβικής γυμναστικής διάρκειας 10 εβδομάδων.
Ομοίως αποδεικνύεται ότι βελτιώθηκε η γνωστική ικανότητα σε όλες τις ηλικίες τόσο κατά τη διάρκεια όσο και αμέσως μετά από σωματική άσκηση. Οι διαπιστώσεις αυτές έχουν ιδιαίτερη σημασία για τους ηλικιωμένους, όπου ο κίνδυνος απώλειας πνευματικών δεξιοτήτων και μνήμης είναι μεγαλύτερος (12. Tuson & Sinyor 1993).
Τεράστιας σημασίας είναι και τα αποτελέσματα της άσκησης στην αυτοεκτίμηση των ατόμων και των παιδιών ειδικότερα, με ειδικές ανάγκες (13. Gruber 1986). Τα οφέλη προκύπτουν από τον ρεαλιστικό προγραμματισμό των στόχων και από την ενθάρρυνση του ατόμου να προσπαθήσει για να επιτύχει τους στόχους αυτούς. Με την προσπάθεια, κάθε άτομο γίνεται πιο ικανό, ενώ με την ικανότητα ξεπερνά τις δυσκολίες, πράγμα που οδηγεί και σε αυτήν την περίπτωση, στην απόκτηση αυτοπεποίθησης. Αυτό έχει σχέση μ’ ένα χαρακτηριστικό της ανθρώπινης προσωπικότητας το οποίο ονομάζεται “αυτο-αποτελεσματικότητα”, δηλαδή στο πώς ένα άτομο αντιλαμβάνεται τη φυσική ή ψυχική του κατάσταση και απόδοση. Η “αυτο-αποτελεσματικότητα” δεν σχετίζεται απαραιτήτως με τις πραγματικές φυσιολογικές μεταβολές στον οργανισμό (π.χ. με τη βελτίωση της αντοχής), αλλά με το ότι το άτομο αισθάνεται πως αποδίδει. Το γεγονός αυτό, του δημιουργεί διάθεση να βάλει υψηλότερους στόχους και να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να τους επιτύχει (14. Bandura 1986).
Σταυρούλα Ζυγούρη, Ολυμπιονίκης της πάλης, Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής
Ιστοσελίδα: http://www.voulazygouri.gr – Email: voulazy@gmail.com
