Κεφάλαιο 4ο: Τομείς του ψυχολογικού φάσματος που δέχονται θετικές επιδράσεις από την άσκηση
β) Σε βεβαρυμμένο ψυχολογικό υπόβαθρο
Χαρακτηριστική είναι, όπως προαναφέρθηκε, η επίδραση της άσκησης στην κατάθλιψη. Η σχέση αυτή αποτελεί αντικείμενο πλήθους μελετών επί 10ετίες αφού η κατάθλιψη είναι μια από τις πιο διαδεδομένες νόσους της σύγχρονης εποχής, με 121.000.000 άτομα παγκοσμίως να πάσχουν από αυτήν. Είναι η κύρια αιτία προσφυγής σε ψυχοθεραπευτή. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι μπορεί να είναι αποτελεσματική ακόμη και στη θεραπεία της νόσου.
Μάλιστα όσο μεγαλύτερη διάρκεια έχει το πρόγραμμα άσκησης τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα. Πως η άσκηση σχετίζεται αντίστροφα με την κατάθλιψη (15. Seefeldt 1986). Σε συγκρίσεις προγραμμάτων άσκησης με τεχνικές χαλάρωσης και ψυχοθεραπείας, αποδεικνύεται ότι η άσκηση είναι αποτελεσματικότερη στην αντιμετώπιση της νόσου από τις τεχνικές χαλάρωσης και εξίσου αποτελεσματική με την ψυχοθεραπεία.
Γενικά, η μείωση της κατάθλιψης που παρατηρείται μετά από άσκηση μακράς διάρκειας, θα μπορούσε να συνδεθεί με την παράλληλη βελτίωση της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης.
Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινιστεί ότι με τον όρο κατάθλιψη εννοούμε μια συνήθως παροδική κατάσταση θλίψης και μελαγχολίας η οποία οφείλεται σε γεγονότα μάλλον ασήμαντα και επουσιώδη. Το συναίσθημα αυτό διαφέρει από την κλινική κατάθλιψη που είναι μια σοβαρή ψυχική νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από ένα ευρύ φάσμα ψυχολογικών προβλημάτων.
Η παραπάνω, απαιτεί επαγγελματική φροντίδα, με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία, οι οποίες είναι καλά τεκμηριωμένες και αποτελεσματικές. Σε αυτές τις περιπτώσεις η άσκηση χρησιμοποιείται ως βοηθητικό μέσο και συνήθως δημιουργεί καλές προϋποθέσεις για περιορισμό ή παύση της φαρμακευτικής αγωγής (16. Seefeldt 1986). Είναι χρήσιμη επίσης σε περιπτώσεις που τα φάρμακα δημιουργούν προβλήματα οδηγώντας πολλούς ασθενείς είτε να μην τα αναζητούν, είτε να μην τα δέχονται.
Μπορεί να βοηθήσει ακόμα, στη μείωση της κατάθλιψης που είναι αποτέλεσμα μιας μετεγχειρητικής διαδικασίας, όπως π.χ. μετά την εγχείριση ανοιχτής καρδιάς, διότι αυτή συμβάλλει στην αποκατάσταση της φυσικής βλάβης και επί πλέον αποκαθιστά στο άτομο τη χαμένη ή μειωμένη σωματική αυτοπεποίθηση. Με άλλα λόγια, βοηθάει το άτομο να επιστρέψει στη φυσιολογική του κατάσταση και να αναλάβει ρόλο στην κοινωνία (17. Dishman & Landy 1988).
Αυστραλοί ερευνητές διαπίστωσαν τα τελευταία χρόνια ότι η απόκτηση φυσικής κατάστασης με ήπια ομαδική άσκηση, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική θεραπεία σε περιπτώσεις επιλόχειας θλίψης και κατάθλιψης από διάφορες άλλες καθιστικές υποστηρικτικές μεθόδους, χωρίς σωματική άσκηση (18.α. Druxmman L. 2007 / 18.β. Vogel Am. 2006).
Είναι αλήθεια ότι μέχρι πριν μερικά χρόνια, στα άτομα με επιληψία και κυρίως στα παιδιά και στους έφηβους, δεν επιτρεπόταν η συμμετοχή τους σε οποιοδήποτε είδος φυσικής δραστηριότητας, εξαιτίας του φόβου τυχόν τραυματισμών, πρόκλησης επιληπτικών κρίσεων ή αύξησης της συχνότητας αυτών. Οι σύγχρονες έρευνες έδειξαν ότι εφόσον τα παραπάνω ελέγχονται, η συμμετοχή τους σε αυτές, βελτιώνει την ψυχολογία τους, την εμπιστοσύνη τους στον εαυτό τους και στις δυνάμεις τους, μειώνει το στρες και το άγχος τους ενώ προάγει την αυτοσυγκέντρωσή τους, έτσι ώστε να παρατηρείται μείωση της συχνότητας εμφάνισης των επιληπτικών κρίσεων (19. Εγκέφαλος 6, 11, Σύρμος Ε. Σύρμος Ν. Σύρμου Χ. 2009 ).
Τα καλύτερα αποτελέσματα, στην περίπτωση αυτή, επιτυγχάνονται με διαλειμματική κυρίως άσκηση και αποδίδονται στις ευεργετικές βιοχημικές αλλοιώσεις της στον οργανισμό των επιληπτικών.
Σταυρούλα Ζυγούρη, Ολυμπιονίκης της πάλης, Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής
Ιστοσελίδα: http://www.voulazygouri.gr – Email: voulazy@gmail.com
