Κεφάλαιο 6ο: Διαφορές ελεύθερης άσκησης και οργανωμένου αθλητισμού
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθούν, οι διαφορές μεταξύ άσκησης και αθλητισμού από τη σκοπιά της επίδρασης στην ψυχική διάθεση, ώστε να γίνει κατανοητό, ποιες πρέπει να είναι οι κατευθύνσεις που ενδείκνυται να δίνουμε στους ασκούμενους που έχουμε υπό την επίβλεψή μας. Ειδικά όταν συμβαίνει να ανήκουν (ή υπάρχει η πιθανότητα να ανήκουν) σε ομάδες αυξημένου “ψυχολογικού κινδύνου”.
Προτιμάται η ελεύθερη άσκηση και όχι ο οργανωμένος αθλητισμός ή ο πρωταθλητισμός, σε άτομα με προϋπάρχουσες ψυχολογικές ιδιαιτερότητες. Διότι ο αθλητισμός αναγκάζει το άτομο να πειθαρχεί στους κανόνες και να συναγωνίζεται, πράγμα που οδηγεί πολλές φορές στην αύξηση του άγχους. Συγκεκριμένα, άνθρωποι που εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα άγχους ή στρες, παίρνοντας μέρος σε ασκήσεις και αθλήματα συναγωνισμού, ενδέχεται να επιδεινώσουν την κατάστασή τους (29. Harris 1985).
Επιπλέον, οι υψηλές ψυχολογικές εντάσεις, η επιθετικότητα, η έντονη επιδίωξη στόχων αλλά και οι συχνές απογοητεύσεις του αγωνιστικού αθλητισμού ενδέχεται να ευνοήσουν ή να επιδεινώσουν, επιθετική συμπεριφορά Τύπου Α (30. η επιθετική συμπεριφορά που στρέφεται προς τα μέσα – “στρες συμπεριφορά τύπου Α” – Rice 2005:471).
Οι ιδιαίτερες λοιπόν συνθήκες ανταγωνισμού του οργανωμένου αθλητισμού, οι οποίες θα χαλύβδωναν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα ενός καλά ισορροπημένου ατόμου, αν υποχρεωθούν να συνυπάρξουν στο υπόβαθρο μιας βεβαρημένης ψυχολογικής κατάστασης, δεν αποκλείεται να καταστούν επιζήμιες για το εν λόγω άτομο.
Όροι: Συμπεριφορά Τύπου Α (ή αλλιώς “η επιθετική συμπεριφορά που στρέφεται προς τα μέσα”). Τα άτομα που παρουσιάζουν στοιχεία συμπεριφοράς τύπου Α, είναι ανυπόμονα, ανασφαλή, ιδιαίτερα ανταγωνιστικά και επιθετικά και δεν μπορούν να χαλαρώσουν. Καταναγκαστικά κάνουν πολλά πράγματα μαζί, συχνά είναι θύματα πίεσης που ασκούν οι ίδιοι στον εαυτό τους. Σπάνια βλέπουμε την προσωπικότητα τύπου Α να εκφράζεται έντονα με φωνές, βρισιές και χειρονομίες. Συνήθως φωνάζουν σιωπηλά και ξεθυμαίνουν με το να ρίχνονται ακόμη πιο σκληρά στην δουλειά ή να καταβάλουν μεγαλύτερη σωματική προσπάθεια όταν αθλούνται. Λίγοι άνθρωποι με προσωπικότητα τύπου Α, καταφέρνουν να ικανοποιήσουν τις φιλοδοξίες τους, αλλά ακόμη και αν το πετύχουν, γρήγορα θέτουν στον εαυτό τους άλλους στόχους, εξίσου άφταστους και εξίσου τιμωρητικούς (31. Rice 2005:259 – 372 από: “στρες & συμπεριφορά τύπου Α”).
Σταυρούλα Ζυγούρη, Ολυμπιονίκης της πάλης, Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής
Ιστοσελίδα: http://www.voulazygouri.gr – Email: voulazy@gmail.com
