Κεφάλαιο 7ο: Τομείς του ψυχολογικού φάσματος που δέχονται αρνητικές επιδράσεις από την άσκηση
Η σωματική άσκηση κατά βάση, επιδρά θετικά στην ψυχική μας κατάσταση όπως και στην σωματική μας κατάσταση. Αυτό συμβαίνει όταν γίνεται χρήση της με μέτρο, και μέσα σε λογικά πλαίσια. Σε περιπτώσεις που γίνονται υπερβολές και κατάχρηση είναι ευνόητο ότι θα υπάρξουν και ανεπιθύμητες επιδράσεις στον ψυχοσυναισθηματικό μας τομέα. Ας μη μας ξενίζει η ύπαρξη αυτής της παραμέτρου. Όταν περνάμε στα όρια της υπέρχρησης όπως είναι σίγουρο ότι θα βλάψουμε το σώμα μας, είναι επίσης σίγουρο ότι θα βλάψουμε και την ψυχή μας.
Το φαινόμενο ορίστηκε ως «εξάρτηση» ή «εθισμός» στην άσκηση και σημειώνει αρκετά «θύματα», πρωτίστως στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, όπου ορισμένοι άνθρωποι, μπορεί να προξενήσουν στον εαυτό τους – αλλά και στο περιβάλλον τους – σοβαρή ζημιά, εκδηλώνοντας εμμονή για εκγύμναση σε υπερβολικό βαθμό. Η εξάρτηση από τη γυμναστική φαίνεται να είναι μάλιστα, το ίδιο δυνατή με την εξάρτηση από το ποτό ή τα ναρκωτικά. Αρκετοί από τους πάσχοντες χρήζουν μάλιστα νοσηλείας για να καταφέρουν να απεξαρτηθούν (32. Berkshire’s Huntercombe: Βρετανικό νοσοκομείο νοσηλεύει τέτοιου είδους εξαρτημένα άτομα).
Όταν η γυμναστική φτάνει να θεωρείται στενά συνδεδεμένη με τις προσωπικές αξίες κάποιου, όταν αυτός δεν γυμνάζεται για να ευχαριστηθεί αλλά ψυχαναγκαστικά νιώθει υποχρεωμένος να το κάνει, όταν ακόμη νιώθει ενοχές και άγχος αν παραλείψει να ασκηθεί, τότε η άσκηση έχει ξεκινήσει να έχει αρνητικές επιδράσεις στην ψυχοσύνθεσή του.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα κάποιων ανθρώπων, που αγάπησαν πάρα πολύ την άσκηση παρουσιάζοντας πολύ κακή ψυχική και συναισθηματική διάθεση, όταν για κάποιους λόγους την σταμάτησαν. Επιπλέον δημιούργησαν διάφορα επαγγελματικά και οικογενειακά προβλήματα στον εαυτό τους.
Πιο σπάνια περιστατικά, στην επιθυμία τους και στην προσπάθεια που κατέβαλαν για να διατηρήσουν ένα καλό σώμα, σύμφωνο με τις «επιταγές» του σύγχρονου image, παρουσίασαν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα όπως π.χ. νευρική ανορεξία. Σε τέτοιες περιπτώσεις κατά κανόνα προϋπάρχουν, ψυχογενείς διαταραχές ή ασταθές κοινωνικό περιβάλλον.
Ωστόσο όμως, ακόμα και σε άτομα με ψυχική ευστάθεια και σταθερό κοινωνικό περιβάλλον παρουσιάζονται χαμηλά ποσοστά συμμετοχής σε φυσικές δραστηριότητες και υψηλά ποσοστά εγκατάλειψης του προγράμματος άσκησης, παρ’ όλο που τα ίδια άτομα δηλώνουν αρχικά ότι νιώθουν ευχαρίστηση με αυτό που κάνουν και γνωρίζουν την θετική επίδραση της άσκησης στο οργανισμό τους. Χρήζει περαιτέρω διερεύνησης η παραπάνω αντίθεση αν και πρωτίστως φαίνεται να οφείλεται στα αντικρουόμενα συναισθήματα ευχαρίστησης αλλά και δυσαρέσκειας που προκαλεί η άσκηση σε όλους τους ανθρώπους.
Σταυρούλα Ζυγούρη, Ολυμπιονίκης της πάλης, Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής
Ιστοσελίδα: http://www.voulazygouri.gr – Email: voulazy@gmail.com